HRINGSORTU PALE NI THAWHKEHNAK

A nu nih an ngakchiat lio tein a rak thihtak hna i a pa nih cun a rak hmeihpi hna. Unau chuahpi 6 lakah upabik le far fangkhat an ngeihchun a si. Sonora Smart nih a nu cu a rak ngai tuk i a celh tawn lo. Asinain, a pa nih Khrihfa ziaza in a thanter hna. Nu vanhai lo in a rak zohkhenh hna. Voikhat cu khuasik tlak lio hawhra lakah Sonora Smart nihcun a thi cangmi a nu cu inn ah a rak tin bal lo, ka dong lai a ti i, “Ka nu, ka nu” tiah a au pah in hawhra lak ahcun a tli thliahmah. Cu nihcun a pa thinlung cu fak ngai in a hno ter.

Sonora Smart cu a hung upat hnu zongah a nu zuun a ngai tuk tawn. Voikhat cu biakinn aa pumh lio ah Pastor pa thawngtha chimmi chungin nule dawtnak le pale dawtnak cu cuai a thlai tikah a lung a rak suk ngaingai. A pa nih an unaurual tein a dawt hna ning kha a ruat i ka pa hi hmaizah upat pek awk a tlak, upat pek ding hrimhrim a si, tiah a lung ah a hung chuak.

Cuticun kum 1909 ah an Khrihfabu Chairman a simi Rev. Conrad sinah hringsortu pale upat peknak tuah dingin ca a tial i tuah ding ni caan zong a hei kuat chih. Cu a cakuat cu bukip Khrihfabu upa pawl meeting ah an rak lungtlinpi i kum 1909 Tangkawng thla zarh thumnak cu “Hringsortu Pale Upat Pek Ni” tiah Washington State, Spokane khua ah a hmasabik Hringsortu Pale Upat Peknak ni cu an rak tuah. Cu ni ahcun pale a nung rihmi cu Rose par a senmi an tonh hna i, a pa a thi cangmi cu Rose par a raangmi an rak tonh hna.

Pale upat pek cu a herh maw, herh lo? tiah kum 1911, Chicago khua ah ceihmainak an rak ngei. Cu lio ah Miss Jean Idams nih upat awk an si i, tuah ding a si tiah a rak ti ve. Asinain, biachahnak taktak an rak tuah lo. Sihmanhsehlaw, Vancouver khua i cazual an chuahmi ahcun “Pale upat peknak” cu an khua ah a voikhatnak kan tuah tiah an rak langhter. Pale cu upat pek an tlak hrimhrim ko tiah Irvington Methodis Church Pastor, Rev. T.H Beriger nih amah pumpak hruainak in an Khrihfabu ah a rak tuahpi ve hna. Kum 1920 ah Hary C. Meek zong nih Tho zarhthumnak ah a rak tuahpi ve hna.

“Hringsortu Pale Ni” cu American ram pumpi National Holiday ah sisehlaw a tha hnga maw tiah kum 1924 ah William Jennings Bysrant nih ram phunglam sertu hna sinah ruahnak a pekmi hna cu an rak lungtlinpi ve. Cuticun, a voi sawmthumnak Prime Minister Calvin Collidge nih Pur zarhthumnak cu “Hringsortu Pa Ni” tiah a thanh. Cu pinah, chungkhar cio nih kan pale cu upatnak le thangthatnak kan in pek hna tiah a rak thanhchih. Cu lawng si loin, “Hringsortu pale upat peknak hi hmunkip ah kan tuah hnu in palefa i dawtnak le i tlaihchannak a karh deuh,” tiah Harry C. Meek sinah ca a rak kuat.

Prime Minister Wilson zong nih Hringsortu Pale Ni cu tha a peknak kong a langhter caah 1936 ah an miphun nunphung bantukin ser awkah committee an rak tuah. Cu kong cu Mrs. John Bruce Dodd nih a theih tikah ai lawmhnak a chim cawk lo. Cu hnu thawk cun Hringsortu Pale Ni cu American ram lawng si loin, vawlei cung hmunkip le ramkip ah tuah cio a hung si.

Hringsortu pale upat peknak cu an rak tuah cio tikah Sonora Louise Smart Dodd sinah mitampi nih, “Na lungchungah zei khi dah na saduhthah le naa lunghmuihmi a si?” tiah bia an rak hal. Sonora Smart nih a lehmi hna cu, “Hringsortu Pale Ni ah innchungkhar dihlak ningin biakinn ah i pumh i, pale laksawng peknak le duhmi bia siaherh chimnak caan ngeih khawh cio hi ka duh bikmi a si” tiah a rak ti.

Cuticun, hringsortu pale upat peknak ni cu hmunkip ah an caan rem ning cio in an rak tuah tikah, Khrihfa bukip hruaitu upa hna tonnak le biakhiahnak in Pur zarh thumnak ah aa ruang tein tuah siseh an rak ti.

Kum 1972 ah America President Richard Nixon zong nih Pur zarh thumnak cu Hringsortu Pale upat peknak si ko seh tiah a rak lungtlinpi ve hna. Cu thawk cun kum fatin in Pur zarh thumnak ah hringsortu pale upat peknak cu hmunkip ah pehzulh tein tuah cio a hung si.